Spyware Nedir? Zararları Nelerdir?

Spyware veya Türkçe ismi ile casus programlar bilgisayarınızda casusluk yapmak için yaratılmış programlardır.

Bu
programlar kullandığınız masum görünen ve genelde internetten "bedava"
diye reklamını görüp indirdiğiniz programlar ile bilgisayarınıza
bulaşan programcıklardır.


Tam anlamı ile virüs olarak
adlandırılamayan bu programların temel amaçları kuruldukları
bilgisayarda bilgi toplamak ve bu bilgileri bu programları yaratan
kişilere göndermektir.


Bu spyware / casus programların bilgisayarınıza tehlikesi casusluk derecelerine göre değişir.


Casusluk
yaptıkları konular nispeten masum olarak adlandırılabilecek olan "hangi
siteye gidiyor, ne kadar orada kalıyor" gibi bilgilerden daha ciddi
olan bilgisayarınızın kurulum şifreleri veya kullandığınız kredi kartı
bilgilerini edinerek bunları program yazıcılarına postalamaya kadar
varabilen her türlü casusluk örneklerini kapsayabilirler.


Sörf
bilgilerinizi genelde google toolbar, alexa toolbar veya diğer benzeri
toolbar ismiyle dağıtılan internet Explorer eklentileri biriktirirler.
Bu
şekilde sizin hangi siteleri ziyaret ettiğinizi ölçerek ziyaret edilen
sitelere puan veya benzeri değerlendirmeler verirler. Sonra bu verileri
arama sitelerinde sonuçları sıralamak için kullanabilirler. Aynı
şekilde GetRight, Gator ve benzeri internetten dosya indirmeye yarayan
programlar da bu tür spyware içerirler.
Ancak bunu kendileri tabiî
ki kabul etmezler, çünkü bu programları kurarken kabul ettiğiniz
kullanım kurallarına göre bu veri aktarımını kabul ettiğinizi
bildirdiğiniz için bunun casusluk olmadığını, gönüllü veri paylaşımı
olduğunu belirtirler.


Spyware veya casus programların daha
tehlikeli olan türevleri ise sizin bilgisayar ve/ya internet
ayarlarınızı kendi istedikleri gibi değiştirirler ve mesela sizleri
kendi istedikleri sitelere yönlendirirler, bazıları bununla da
yetinmeyip internet başlangıç sayfanızı kendi istedikleri gibi
değiştirirler hatta bazen bilgisayarda karşınıza nereden geldiğini
bilmediğiniz ve anlayamadığınız reklam içerikli pencereler çıkarırlar.
Bunlara
adware de denir, çünkü her ne kadar bir önceki casus programlar gibi
casusluk yapıyor olsalar da, bunun yanında ayrıca birde
bilgisayarınızda reklama yönelik oynamalar yapmaktadırlar.
Ayrıca ne
yazık ki bu açılan reklamlar her zaman masum denecek türden reklamlar
değildirler. Birden bilgisayarınız açıkken görmek istemeyeceğiniz
fotoğraf ve yazılar karşınızda belirebilir. O anda arkadasınız, iş
arkadasınız, patronunuz, eşiniz, anne veya babanız bunu görürse
bulunduğunuz durumu açıklamakta zorlanabilirsiniz.


Tabi
bunlardan daha da tehlikeli olanları da vardır mesela bu türün en
tehlikelileri olarak nitelendirilmesi mümkün olan dialer programlara
değinmeden edemeyeceğiz. Bu dialer programlar bilgisayarınızın internet
bağlantı ayarlarını değiştirerek sizi ödemeli bir telefon hattına
yönlendiren programlardır. Siz bu dialer programlar bulaştığı esnada
her zamanki gibi internete bağlanırken eve şişik bir telefon faturası
gelince şoke olursunuz, çünkü faturanız birden belki de 10 katı ile
artmıştır. Bunun nedeni bu bilgisayarınıza bulaşan dialer programlar
internete bağlandığınız numarayı biraz önce belirttiğimiz gibi ücretli
bir yurtdışı hattı veya 900lü bir hat ile değiştirip sizi her internete
girişinizde bu ücretli hatlar aracılığı ile internete bağlamıştır.


Bu
spyware-casus programlardan veya dialer programlardan kurtulmak için
tek çare yukarıda eklediğimiz programlardan en azından birini indirerek
bilgisayarınıza kurmaktır. Bu antispyware programları bilgisayarınızı
bu haşerelerden korurken ilk kurulumda bilgisayarınızda bulunan önceden
yerleşmiş programları da temizlerler. Ancak bu temizleme için scan
komutunu vermeniz gerekir.


Bilgisayarınıza kurduktan sonra bu antispyware programlarını yeni oluşan tehlikelere karşı da sürekli güncellemeyi unutmayın.